Kancelaria Radcy Prawnego 

Krystian Załęczny

Prawnik Knurów

Kancelaria Radcy Pranwego

Kwestię kontaktów rodziców z małoletnim dzieckiem bądź dziećmi reguluje Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy a dokładnie rozdział II (Stosunki między rodzicami a dziećmi) oddział III od art. 113 kro do art 113⁶ kro. O ile w czasie trwania małżeństwa nie zachodzi potrzeba ich ustalenia to w momencie orzeczenia separacji lub rozwodu jak najbardziej tak. Dotyczy to szczególnie sytuacji kiedy jeden z małżonków utrudnia lub uniemożliwia drugiemu spotkanie się z dzieckiem lub dziećmi pomimo tego, że były małżonek ma do tego prawo. Strony często już po zakończeniu wspólnego związku niestety traktują wspólne dzieci jako swoją wyłączną własność i chcąc ukarać w ten sposób ojca lub matkę ich dziecka, robią wszystko aby kontakt ten zaburzyć lub jak najbardziej ograniczyć nie myśląc o tym, jaką szkodę takim postępowaniem wyrządzają samemu dziecku. Najlepszym rozwiązaniem zarówno dla samych stron, jak i dziecka, jest niewątpliwie wspólne porozumienie pomiędzy stronami co do tej kwestii. Jest to dobre rozwiązanie, nie tylko z powodu czasu, jaki będzie niezbędny do tego, aby sąd właściwy wydał w tym aspekcie stosowane rozstrzygnięcie ale z uwagi na samo dobro dziecka. Musimy pamiętać o tym, że dla dziecka szczególnie małego niezrozumiałe są sprawy dorosłych w szczególności dlaczego tata z mamą już wspólnie ze sobą nie zamieszkują. Dziecko chce mieć oboje rodziców jak dotychczas miało to miejsce i nie chce aby rodzice się kłócili. Niestety nie zawsze jest to możliwe, gdyż byli już małżonkowie dość często są wobec siebie wrogo nastawieni i nie chcą dojść do jakiegokolwiek porozumienia w tej sprawie, co negatywnie wpływa na ich małoletnie dzieci. Potrzeba uregulowania kontaktów z dzieckiem może nastąpić w sprawie rozwodowej czy separacyjnej jako jeden z punktów pozwu lub też już po orzeczeniu separacji czy też rozwodu. Dzieje się to najczęściej w sytuacji, kiedy to na etapie sprawy rozwodowej lub separacyjnej strony były zgodne co do kontaktów dziecka z drugim z rodziców i nie wnosiły o uregulowanie przez sąd tych kontaktów, a następnie z różnych przyczyn porozumienie to okazało się nieskuteczne. Wystąpienie do sądu z wnioskiem o ustalenie kontaktów rodzica z dzieckiem, już po zakończeniu sprawy rozwodowej, wymaga od zainteresowanego uiszczenia opłaty sądowej od złożonego wniosku. Natomiast zamieszczenie takiego żądania w pozwie rozwodowym czy też separacyjnym jest zwolnione z uiszczenia opłaty od tego wniosku. Strona już na etapie sprawy rozwodowej może żądać ustanowienia zabezpieczenia kontaktów rodzica z dzieckiem szczególnie w sytuacji, gdy kontakt ten jest utrudniony przez drugiego z rodziców. Warto pamiętać, że kontakt z dzieckiem nie jest uzależniony od posiadanej władzy rodzicielskiej przez rodzica. Bez względu na to, czy rodzic posiada władzę rodzicielską, czy też jej nie posiada lub jest ona ograniczona, to nie ma wpływu na uprawnienie rodzica, jakie przysługuje mu na gruncie Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego. Dopiero w sytuacji kiedy kontakt taki naruszałby dobro dziecka wówczas sąd w wydanym przez siebie rozstrzygnięciu może kontaktu takiego pozbawić. Pamiętać należy, iż jest to sytuacja wyjątkowa i tylko w faktycznych przypadkach, gdzie dobro dziecka byłoby zagrożone, uprawniony takiego kontaktu może być pozbawiony. Tym samym spory jakie zachodzą pomiędzy stronami będącymi rodzicami dziecka nie stanowią podstawy do tego aby pozbawić jednego z rodziców kontaktu z synem czy córką. Konstruując treść żądania w sprawie kontaktu rodzica z dzieckiem, czy to w pozwie rozwodowym, czy w samodzielnym wniosku, musimy pamiętać aby kontakty te uregulować szczegółowo tak aby nie było w późniejszym czasie żadnych wątpliwości. Najczęściej odbywa się to poprzez wskazanie konkretnych dni i godzin w tygodniu czy też niektórych weekendów w miesiącu. Szczegółowość ta jest ważna z punktu widzenia uniknięcia późniejszego konfliktu pomiędzy byłymi małżonkami. Brak precyzyjności może sprawiać kłopoty szczególnie w sytuacji kiedy występuje pomiędzy byłymi małżonkami konflikt, a żadne z nich nie chce ustąpić. Kontakt to nie tylko spotkanie się z dzieckiem u rodzica, z którym dziecko na stałe zamieszkuje czy też zabieranie dziecka do miejsca zamieszkania drugiego rodzica ale także kontakt telefoniczny oraz mailowy. Jak wspomniano powyżej przy ustaleniach kontaktu dziecka z rodzicem liczy się przede wszystkim jego dobro, a co za tym idzie w przypadku zaistnienia zmian w relacjach pomiędzy byłymi małżonkami rozstrzygnięcie wydane przez sąd może zostać zmienione. W sytuacji kiedy jeden z byłych małżonków, pomimo sądowego ustalenia kontaktu rodzica z dzieckiem, skutecznie utrudnia te kontakty drugiemu z rodziców wówczas naraża się na sankcję przewidzianą w art. 598¹⁵ kpc. Przepis ten przewiduje uprawnienie dla tego z rodziców, któremu drugi z rodziców utrudnia kontakty z dzieckiem pomimo tego, że zostały one uregulowanie sądownie. Uprawnienie to przejawia się w zagrożeniu rodzicowi utrudniającemu kontakty dziecka z drugim rodzicem nakazem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej na rzecz małżonka uprawnionego za każde naruszenie. Przy wydaniu postanowienia o zagrożeniu, sąd bierze sytuację materialną rodzica zobowiązanego do zapłaty. W sytuacji ponownego naruszenia, sąd nakaże zapłatę należnej sumy pieniężnej, ustalając jej wysokość stosownie do liczby naruszeń przez rodzica, który się ich dopuścił wobec uprawnionego. W wyjątkowych okolicznościach, sąd ma prawo do zmiany wysokości sumy pieniężnej określonej w postanowieniu o zagrożeniu wydaniem nakazu zapłaty z uwagi na zmianę okoliczności jakie występowały w chwili jego wydania. Uprawnionemu przysługuje również żądanie od byłego małżonka, a rodzica dziecka, o zwrot wydatków jakie ten poczynił celem przygotowania się do kontaktu z dzieckiem, do którego nie doszło z winy drugiego z rodziców.